Hoog cholesterol, wat zijn de risico's

Een te hoog cholesterolgehalte is vaak het gevolg van een verkeerd eetpatroon. Kijk er mee uit, want het is gevaarlijk voor je gezondheid.

Bij de foto: cholesterol (in geel) dat blijft plakken aan de randen van de bloedvaten en daardoor de vaten vernauwt.

Over cholesterol betaan veel misverstanden. Wat is nou precies cholesterol, en hoe kun je voorkomen dat je cholesterolgehalte te hoog wordt en welke gevaren loop je bij hoog cholesterol?

Wat is cholesterol
Cholesterol is een vettige stof die je binnenkrijgt via je voeding en die je lichaam zelf kan aanmaken. Je lichaam heeft cholesterol nodig om cellen, hormonen en gal te maken. Zonder cholesterol kun je niet leven, maar een teveel is ook niet goed.
Je kunt de opname van cholesterol in je lichaam vergelijken met olie in water. Olie kan niet oplossen in water, en hetzelfde gebeurt met cholesterol in je lichaam. Daarom wordt cholesterol als het ware verpakt in kleine bolletjes met een eiwitlaagje. Op deze manier kan je lichaam de stof vervoeren via je bloed.

Twee soorten cholesterol
Er zijn twee soorten bolletjes. Het LDL vervoert cholesterol door je hele lichaam. Onderweg kan dit cholesterol aan de wanden van je bloedvaten blijven plakken (zie foto). Hierdoor worden de bloedvaten nauwer. Daarom wordt LDL-cholesterol ook wel "slecht cholesterol" genoemd. De tweede soort heet HDL. Deze stof haalt het teveel aan cholesterol weer op en transporteert dit naar je lever, zodat het daar kan worden afgebroken. HDL heet daarom ook wel "goed" cholesterol.

De gevaren van een te hoog cholesterol
Hoe hoog je cholestero gehalte is, kan worden gemeten via een bloedonderzoek. Normaal gesproken is het cholesterolgehalte lager dan 5 mmol per liter. Is het cholesterolgehalte hoger, dan loop je meer kans op hart- en vaatziekten. Blijf je lang rondlopen met een te hoog cholesterolgehalte, dan is het effect dat er meer cholesterol in je bloedvaten blijft plakken. En daardoor worden je vaten nauwer. Je bloed kan dan niet meer zo goed doorstromen. Er kunnen bloedpropjes ontstaan die je vaten afsluiten. Organen zoals bijvoorbeeld je hart of hersenen krijgen dan tekort aan zuurstof. En dat kan weer leiden tot een TIA, een beroerte of een hartinfarct.

Soms is het erfelijk
Sommige mensen hebben van nature een te hoog cholesterolgehalte. Je lichaam maakt er dan vanzelf te veel van aan. Dit wordt ook wel familiaire hypercholesterolemie genoemd. Hoe dit precies komt, is niet bekend.

De rol van voeding
Een te hoog cholesterolgehalte wordt vooral bepaald door een verkeerd eetpatroon. Met name het eten van teveel verzadigd vet heeft een nadelige invloed. Dit zorgt er namelijk voor dat het LDL-gehalte (het gehalte aan "slecht cholesterol") stijgt.

Waar let je op
Om je cholesterolgehalte zo gezond mogelijk te houden, is het belangrijk om goed te letten op je eetgewoonten:

Pas op met verzadigd vet in producten zoals roomboter, margarine, vet vlees, volle melkproducten, volvette kaas, slagroom, koekjes, chocolade, chips, snacks en taart.
Eet voornamelijk producten met veel onverzadigd vetten. Zoals noten, zaden, vis, olijven, olijfolie, avocado en halvarine.
Kies bij zuivel, kaas en vlees altijd voor de magere varianten.
Kies voor vloeibare bak- en braadproducten, deze bevatten minder verzadigd vet dan de harde soorten.
Drink maximaal 2 glazen alcohol per dag.

Pas op als je cholesterolremmers slikt
Voor sommige mensen kan het helpen om producten te gebruiken die het cholesterolgehalte verlagen, zoals Becel pro-active of Benecol. Deze voedingsmiddelen bevatten zogeheten plantensterolen, die het LDL-cholesterol verlagen. Maar pas hier wel mee op als je ook cholesterolremmers slikt, zo waarschuwt het tijdschrift Ortho. Want wetenschappers maken zich volgens het tijdschrift zorgen over deze combinatie, die mogelijk gevaarlijk kan zijn. De statinen die sommige cholesterolremmers bevatten, zouden - in combinatie met het innemen van sterolen - de kans op een hartinfarct juist vergroten. Volgens de EFSA (European Food Safety Authority) mogen patiënten die cholesterolremmers slikken op basis van statinen, alleen onder medische supervisie producten nuttigen die plantensterolen bevatten.

Gezond leven
Om hart- en vaatziekten te voorkomen is het, naast het verlagen van je cholesterolgehalte, ook belangrijk dat je een gezond gewicht hebt, voldoende beweegt, niet rookt en stress zoveel mogelijk probeert te vermijden.

Door de redactie van Dokterdokter.nl